Hoe selfies ons zelfbeeld veranderen

Selfies. Hoe beïnvloeden ze ons zelfbeeld? Met de komst van photo-editing en de perfectie die we zien van celebraties, verandert ook de kijk op ons eigen uiterlijk. In hoeverre eist dit een tol van ons gevoel van eigenwaarde en leidt dit tot Body Dysmorphic Disorder?

Selfies en ons zelfbeeld

De perfecte gezichten die we zien in beauty magazines en op sociale media, zijn de norm geworden. En gaandeweg veranderen ze onze kijk op schoonheid. Het kan zelfs leiden tot Body Dysmorphic Disorder (BDD). 1 Dit beargumenteren onderzoekers van Boston Medical Center, en is te lezen in een publicatie in JAMA Facial Plastic Surgery.

Overigens zijn selfies niet alleen maar negatief voor ons zelfbeeld, hier komen we later nog op in dit artikel.

Ingebeelde lelijkheid?

Body Dysmorphic Disorder

Ingebeelde lelijkheid, een verstoord lichaamsbeeld 2 , dat is in het kort gezegd wat BDD inhoudt. Als je BDD hebt dan ligt de manier waarop je naar je uiterlijk kijkt tegen het ongezonde aan. Ook bekijk je je eigen uiterlijk op een manier die niet meer reëel is. Meer bezoekjes aan dermatologen, cosmetisch artsen en plastische chirurgen kunnen het gevolg zijn. De stoornis behoort tot het obsessief-compulsieve spectrum.

Sociale media en realiteit

Vooral voor tienermeisjes en jong volwassenen zijn perfecte selfies en foto’s die circuleren op sociale media en in bladen erg nadelig. Van deze groep zijn er die foto’s op sociale media als middel gebruiken om hun eigen uiterlijk te valideren. Volgens onderzoek meldt 55% van de plastische chirurgen patiënten te zien die hun uiterlijk op selfies willen verbeteren. 3 4 5 6

“Snapchat dysmorphia”

Dat dit een vrij nieuw fenomeen is, meldt een van de studie auteurs.

“Een nieuw fenomeen met de naam “Snapchat dysmorphia” is opgedoken. Dit is wanneer patiënten ingrepen willen om op een gefilterde versie van zichzelf te lijken.” 7

De trend “Snapchat Dysmorphia” dook voor het eerst in 2015 op.

In het geval van “Snapchat Dysmorphia” zijn ingrepen niet altijd de beste lijn is om te volgen.  Omdat ze onderliggende BDD niet verbeteren maar juist verergeren. Daarom raden ze psychische interventies aan zoals cognitieve gedragstherapie en manieren om BDD beheersbaar te maken.

Implicaties voor ons zelfbeeld

Hét grote nadeel van gefilterde selfies? Mensen raken het gevoel voor realiteit kwijt. Mede door de gecreëerde verwachting dat we er net zo perfect uit moeten zien. Met name tieners en mensen met BDD zijn hier kwetsbaar voor. Dus is het voor cosmetisch artsen en plastische chirurgen belangrijk om de implicaties van sociale media op ons zelfbeeld begrijpen. Op die manier kunnen patiënten beter behandeld en geadviseerd worden.

Social media kunnen kortom het beeld van hoe je jezelf ziet verstoren. Omdat de foto’ s op Instagram, Snapchat en andere platforms het zelfbeeld manipuleren en inspiratie voor cosmetische ingrepen kunnen zijn. Dit blijkt eveneens uit publicaties.

Focus op “schoonheidsfoutjes”

Dankzij photo editing en sociale media vergelijken we ons met onrealistische schoonheidsidealen. En kijken we naar minimale “schoonheidsfoutjes” in onszelf. We willen smallere neuzen en vollere lippen: dat is ook wat we zien door de Snapchat filters, die een nieuwe norm scheppen.

Sociale media sterren

Natuurlijk zijn de beelden bewerkt. Desondanks is sinds de opkomst van de sociale media het aantal cosmetische procedures  met 115% toegenomen. Sociale media sterren zoals Kylie Jenner hebben lip fillers grote populariteit gegeven. . Met name bij tienermeisjes en jonge vrouwen. Wat betreft andere procedures, is er een een toename bij mensen onder de 30 jaar. 8

Deze trend geldt niet alleen voor vrouwen. Want ook mannen zijn er gevoelig voor. Zo neemt het aantal mannen toe dat liposuctie, tummy tucks en vermindering van borstvorming wenst. Althans in Amerika. 9

Het selfie effect

Als je een selfie neemt van 30 centimeter afstand lijkt de neus bij een man 30% groter, bij een vrouw is dit 29%. Alleen een afstand van 1.5 meter geeft realistische proporties weer. 10

Positieve kant van selfies

Ja, selfies hebben ook een positieve invloed op ons. Voor je besluit je selfies te deleten, hoor wat het onderzoek van FitRated hierover zegt. Meer selfies resulteren ook in een hoger gevoel van eigenwaarde en een hogere tevredenheid met de algehele look.

Gemeende lach: beter gevoel

Je smartphone camera kan je dus ook een beter gevoel geven. Omdat het stress vermindert als je je verbonden voelt met anderen, ook via selfies. Dit was bij een groep studenten het geval, vooral wanneer ze hun lach niet forceerden. Het vastleggen van een natuurlijke lach gaf hen een beter humeur, en een goed gevoel over zichzelf. Aldus werken selfies niet alleen maar “isolerend”, maar geven ze ook positiviteit. 11

Ethische integriteit van je cosmetisch arts

Gefilterde selfies kunnen weliswaar een onbereikbare look creëren en de realiteit vervagen. Toch kan een gemeende lach delen je een beter gevoel over jezelf geven. Hoe het ook is, een cosmetisch arts doet bij voorkeur meer dan simpelweg tegemoet komen aan wensen. En zoekt de balans om onrealistische perfectie uit te sluiten.

Als je een cosmetische behandeling wilt, zoek dan een BIG-geregistreerde arts. Maar het is net zo belangrijk om op de hoogte te zijn van de ethische integriteit van je behandelend arts.

Bronnen

1 Ind Psychiatry J. 2017 Jan-Jun; 26(1): 106–109. doi: 10.4103/ipj.ipj_58_17
2 Am J Psychiatry. 1993;150:302–8 Body dysmorphic disorder: cases of imagined ugliness.
3 Teens and Technology 2013: Pew Internet and American Life Project.
4  72 % of Online Adults are Social Networking Users. Pew Internet and American Life Project.
5 L’Università ta’ Malta. The relationship between ‘selfies’ and body dysmorphic disorder amongst a sample of University students
6 Medical Daily. What Is Body Dysmorphic Disorder? Filters, Selfies Hurt Body Image, Study Says
7 JAMA Facial Plastic Surgery Opinion January 24, 2019 A Practical Guide to Managing Body Dysmorphic Disorder in the Cosmetic Surgery Setting
8  Facial Plastic Surgery. AAFPRS 2018 ANNUAL SURVEY REVEALS KEY TRENDS IN FACIAL PLASTIC SURGERY. Rhinoplasty Reigns Supreme, Millennials Are The New Influencers, Return To Natural Look Is Trending, Non-Invasive Treatments Continue to Surge
9  JAMA Facial Plastic Surgery. Nasal Distortion in Short-Distance Photographs: The Selfie Effect
10 Market Watch. America’s fastest-growing plastic surgery procedure takes place below the belt
11 Psychology of Well-Being. Promoting Positive Affect through Smartphone Photography