Hyperpigmentatie: hoe behandel je dit?

Hyperpigmentatie, wat zijn de oorzaken en welke behandeling is het beste? Hyperpigmentatie is een onschuldige huidconditie waarbij bruine pigmentvlekken zijn ontstaan, dit kan bijvoorbeeld in het gezicht. Ouderdoms- of levervlekken vallen onder hyperpigmentatie en zijn het gevolg van zonschade. Hoe kun je hyperpigmentatie behandelen?

Wat zijn de oorzaken van hyperpigmentatie?

Hyperpigmentatie oftewel ouderdoms- of levervlekken: je ziet ze niet alleen op de huid van het gezicht. Ook op de handen en armen kunnen deze pigmentvlekken verschijnen.

Er is ook nog melasma: dit betreft grotere gedeelten van de gezichtshuid. Denk maar aan het “zwangerschapsmasker” waar de pigmentatie ontstaan is door een overproductie van melanine door de zwangerschap. Ook de anticonceptiepil kan tot hyperpigmentatie leiden, omdat die voor ongeveer dezelfde hormonale veranderingen zorgt als een zwangerschap.

Acne kan ook pigmentvlekken achterlaten op de huid: dit heet ook wel (postinflammatoire) hyperpigmentatie. Dit vervaagt weer, maar je moet wel geduld hebben. Ouderdomsvlekken en pigmentvlekken worden donkerder door blootstelling aan de zon. Een goede zonbescherming is dus een must.

Zo behandel je hyperpigmentatie

Tretinoïne en hydrochinon

Ook fijne lijntjes verbeteren

Voorgeschreven crèmes kunnen hydrochinon en/of tretinoïne bevatten. Hydrochinon bleekt de donkere vlekken doordat het de productie van melanine remt. De vlekken zullen geleidelijk aan vervagen. Tretinoïne kan de huid aanvankelijk irriteren, en het duurt gemiddeld 3 tot 6 maanden voordat je verbetering ziet. Een combinatie van hydrochinon/tretinoïne vermindert gelijktijdig fijne lijntjes én hyperpigmentatie. Door de combinatie zie je na 3 tot 8 weken verbetering.

Vitamine C en/of E

Nuttige antioxidanten voor pigmentvlekken

Vitamine C remt ook de vorming van melanine, waarschijnlijk door de antioxidant-activiteit van deze bekende vitamine. 1 Producten met vitamine C die van fruit afkomstig is, zijn instabiel en dus weinig efficiënt. Dus zijn er stabiele derivaten ontwikkeld waarvan de meest populaire magnesium-ascorbyl-fosfaat (MAP)en ascorbyl-6-palmitaat zijn. 2

Vitamine C kan ook gecombineerd worden met hydrochinon om hyperpigmentatie te behandelen. Een product met 5% vitamine C en 4% hydrochinon zorgde voor 63-93% verbetering bij vrouwen met melasma. Vitamine C zorgde nauwelijks voor bijwerkingen, hydrochinon zorgde voor betere resultaten. Het lijkt het op dat vitamine C een rol heeft in het voorkomen van eventuele bijwerkingen van hydrochinon. 3 Helaas is de penetratie van vitamine C in de huid laag, en kan dit ondersteund worden door ultrasound apparatuur, laser of peeling.

MAP is dus een vitamine C derivaat, die nog een bijkomend voordeel heeft: het verstrakt ook de huid. Een product zou wel meer dan 1% MAP moeten bevatten.  4

Vitamine E bevindt zich in het bloed, de celmembranen en weefsels. Alfa tocoferol en gamma tocoferol zijn het rijkelijkst aanwezig. 5 De kracht van vitamine E zit hem niet zozeer in het behandelen van dermatologische stoornissen: hier is te weinig bewijs voor. Wat vitamine E wel doet, is een goede bescherming bieden tegen zonlicht. De vitamine beschermt tegen allerlei schade en tegen de vorming van melanine. 6 Vitamine E kan dan ook voor een behoorlijke verbetering van melasma zorgen, vooral in combinatie met vitamine A. 7 Bijwerkingen van vitamine E zijn zeldzaam.

Niacinamide

Ook verstrakking van de huid

Ook bekend als nicotinamide, is dit de actieve amide van niacine (vitamine B3). De stof is nodig voor een goede celstofwisseling. Ook niacinamide (2%) remt de productie van melanine, en doet nog meer: na 4 weken behandeling zorgt het voor verstrakking van de huid. Dagelijks gebruik van een zonnebrandcrème in combinatie met niacinamide vermindert hyperpigmentatie effectiever dan het gebruik van zonnebrandmiddel alleen. 8

Aloe vera en pycnogenol

Licht blekende werking

Extract van Aloe vera is op een dosis afhankelijke manier krachtig om de vorming van pigmentvlekken te verminderen. Hiernaast maakt het de huid lichter. 9 Pycnogenol komt van de bast van een pijnboomsoort (Pinus Maritima) en is dankzij de fenol- en cinnamamides een krachtige bestrijder van vrije radicalen. Het is een nuttig extract om melasma en pigmentvlekken te verminderen, via een supplement.

Chemische peeling

Doelgerichte behandeling

Een peeling is een doelgerichte manier om hyperpigmentatie en melasma door verschillende oorzaken te behandelen. Het is wel belangrijk dat dit door een professional uitgevoerd wordt. Een redelijk oppervlakkige peeling, zoals met glycolzuur, kan de problemen namelijk verergeren. Hyperpigmentatie in het gezicht kan er juist door verergeren 10. Je kunt dus beter niet thuis rommelen met peelings: uiteindelijk kun je duurder uitzijn, omdat er behandelingen nodig zijn om de schade terug te draaien.

Oppervlakkige peelings, door de juiste handen en met de juiste kennis uitgevoerd, zijn effectief genoeg om (postinflammatoire) hyperpigmentatie en melasma te behandelen. Goede opties zijn peelings met glycolzuur, salicylzuur en trichloorazijnzuur of Jessner’s solution. De laatste 2 horen tot de middeldiepe peelings. Voorbehandeling met een hydrochinonkuur (4%) verbetert de uitkomsten. Een tretinoïnecrème moet zeven dagen voor een peeling gestopt worden. Een goede nabehandeling van een peeling moet niet over het hoofd gezien worden.  Er kan een verbetering bereikt worden van meer dan 75%. 11 12

Hou er rekening mee dat behandeling van vooral de postinflammatoire versie van hyperpigmentatie lastig en langdurig kan zijn, en maanden kan duren. In ieder geval verbeteren bovengenoemde behandelingen de conditie van hyperpigmentatie. Het dagelijks gebruik van een zonnebrandmiddel is sowieso een onmisbaar onderdeel van het regime.

Voor meer informatie over de oorzaken van en een behandeling tegen hyperpigmentatie in bijvoorbeeld het gezicht, klik hier. 

1 International Journal of Dermatology 2 Elsevier 3 International Journal of Dermatology 4 American Academy of Dermatology 5 Dermatology Surgery
6 Journal of Drugs in Dermatology 7 Acta Vitaminologica and Enzymologica 8 British Journal of Dermatology 9 Planta Medica 10 European Journal of Medical Research 11 Dermatologic Surgery 12 Dermatologic Surgery